Over ‘nooit genoeg’

Vroeger op de kleuterschool las ik een kinderboek over een rupsje dat nooit genoeg gegeten had. Doordat hij zo veel at, kon hij uiteindelijk ontpoppen tot een vlinder.

Het afgelopen jaar, of misschien al wel langer, maar niet zo bewust Lees verder “Over ‘nooit genoeg’” →

Advertenties

Het idealiseren van euthanasie als ‘een zachte dood’ die moet worden verleend als men erom vraagt

Euthanasie in de psychiatrie. Het mag. In 2017 is het 83 keer toegepast.

Recent kreeg ik een euthanasieverzoek van een 16-jarige patiënte. Overleg met verschillende psychiaters leverde op Lees verder “Het idealiseren van euthanasie als ‘een zachte dood’ die moet worden verleend als men erom vraagt” →

O bálsamo do desilusão. Het balsem van de teleurstelling.

“Teleurstelling wordt als iets kwalijks gezien. Een ondoordacht vooroordeel. Waardoor anders dan door teleurstelling, komen we erachter wat we hebben verwacht en gehoopt? En waardoor anders dan door die ontdekking zouden we tot zelfkennis moeten komen? Hoe zou iemand dus zonder teleurstelling helderheid over zichzelf kunnen verkrijgen?

We moeten teleurstellingen niet zuchtend ondergaan als iets zonder dewelke ons leven beter zou zijn. We moeten teleurstellingen opzoeken, er achteraan gaan, ze verzamelen. Waarom ben ik teleurgesteld dat de acteurs die ik in mijn jeugd aanbad nu allen tekenen van ouderdom en verval vertonen? Wat anders dan de teleurstelling leert me dat succes maar heel weinig waarde heeft? Menigeen heeft er een heel leven voor nodig om de teleurstelling over zijn ouders te bekennen. Wat was het eigenlijk wat we van hen verwachtten? Mensen die hun hele leven lang genadeloze pijn hebben moeten lijden, zijn vaak teleurgesteld over hoe de anderen zich gedragen, ook degenen die hen bijstaan en hun de medicijnen laten drinken. Wat ze doen en zeggen is te weinig en ook wat ze voelen is te weinig. ‘Wat verwacht u dan?’ vraag ik. Ze kunnen het niet zeggen en zijn ontdaan dat ze jarenlang een verwachting hebben gekoesterd die teleurgesteld kon worden zonder dat ze iets meer over die verwachting kunnen zeggen.

Iemand die werkelijk wil weten wie hij is, zou een kalme, fanatieke verzamelaar van teleurstellingen moeten zijn, en het op zoek gaan naar teleurstellende ervaringen zou voor hem een verslaving moeten zijn, de allesbepalende verslaving in zijn leven, want zo iemand zou met grote helderheid onder ogen zien dat de teleurstelling niet een brandend, verwoestend gif is maar een koele, verzachtende balsem die ons de ogen opent voor de ware contouren van onszelf.

En het zou goed zijn als hij zich niet alleen zou richten op teleurstellingen die toegeschreven kunnen worden aan de anderen of aan omstandigheden. Wanneer je eenmaal hebt ontdekt dat teleurstelling een leidraad kan zijn voor je eigen leven, zul je begerig zijn te ervaren hoezeer je teleurgesteld bent over jezelf: bijvoorbeeld over de moed die je ontbreekt en over je gebrek aan waarachtigheid, of over de verschrikkelijk nauwe grenzen die zijn gesteld aan je eigen voelen, doen en zeggen. Wat was het ook alweer wat we van onszelf hadden verwacht en gehoopt? Dat we onbegrensd zouden zijn, of in elk geval heel anders dan we nu zijn?

Iemand zou de hoop kunnen koesteren dat hij door zijn verwachtingen te reduceren werkelijker zou kunnen worden, dat hij zichzelf zou kunnen beperken tot een harde, betrouwbare kern en daarmee immuun zou worden voor de pijn van de teleurstelling. Maar hoe zou het zijn om een leven te leiden dat zich verre houdt van grootse, onbescheiden verwachtingen, een leven waarin alleen nog banale verwachtingen bestaan, zoals de verwachting dat de bus komt?”

– Pascal Mercier, Nachttrein naar Lissabon